2017 hét Cecilia-jaar (deel 1)

Geschreven op 11 januari 2017.

Het Koninklijk Mannenkoor
 Cecilia 1837 Vaals viert dit jaar haar 180-ste oprichtingsjaar.

Dit feest zal op een niet te uitbundige maar wel op gepaste wijze worden gevierd. Het koor is het op één na oudste mannenkoor van Nederland. Het oudste mannenkoor is het Haarlems Mannenkoor “Zang en Vriendschap” opgericht in 1830. Dat de stad Haarlem een streepje voor had op het kleinere Vaals is zeker geen schande. Het betekent wel dat de Vaalsenaar reeds vroeg in de 19e eeuw, 
zeker voor Nederlandse begrippen, met
 collectief zingen bezig 
was.

Het eerste notulenboek vermeldt “Gesangverein in Vaals errichtet den 12e November 1837 “. De enthousiaste zangliefhebbers H. Beckers, 1e voorzitter en tevens 1e dirigent, J. Beckers, L. Kocks, J. Kern, P. Mommer, A. Mommer,
 K. Barems, Fr. Beckers,
 H. Bastin en M. Lot, namen het initiatief om in Vaals tot een mannenkoor te komen. Wanneer men bedenkt dat de heer H. Beckers een dubbele functie bekleedde, dan kan men ervan uitgaan dat “der Gesang Verein Vaals “veelvuldig het hoofdthema aan de keukentafel is geweest.


Dat in 1836 de Vaalser harmonie werd opgericht zal mogelijk invloed hebben gehad om ook een mannenkoor op te richten.

Helaas blijkt dat men in de beginjaren (tot 1871) niet veel waarde hechtte aan de vastlegging in verslagen en notulen van de belangrijkste feiten uit het verenigingsleven. Wel blijkt duidelijk dat het hoofddoel van de oprichters was om de sacrale muziek te beoefenen “ter grotere eer van God”.

Het mannenkoor kan op een rijke historie terugkijken. Vele gezellige uren hebben de zangers doorgebracht met als hoofdmoot de meerstemmige zang.


Dat het accent op de religieuze koorzang lag, blijkt uit het feit dat tot 1876 reeds 21 meerstemmige missen aangeschaft werden en het koor tot op heden ten dage een bijzondere plek inneemt in de St. Pauluskerk te Vaals. Op initiatief van Pastoor Broekhoven en het kerkbestuur vond er in het kader van het 100 jarig bestaan van de St. Pauluskerk op 23 oktober 1993 een Pontificale Hoogmis plaats met o.a. Mgr. F. Wiertz, bisschop van Roermond. Ook hier had het koor een aandeel in de opluistering.

Dat het koor reeds 180 jaar een plaats binnen de Vaalser gemeenschap inneemt, is met name de verdienste van de vele bestuursleden en uitstekende dirigenten. Mannen die bereid waren om hun vrije tijd op te offeren voor hun koor. Bestuurders die met veel energie door dik en dun werkzaam zijn geweest, resulterend in een nog steeds bloeiende vereniging. Een bijzondere plek in de rijke bestuurlijke geschiedenis neemt de heer Jos Lennartz in. De heer Jos Lennartz was voorzitter vanaf 1907. Meer dan 35 jaar een vereniging met veel ijver en moed besturen, zelfs tijdens de WO I, is van uitzonderlijk niveau. Dat deze voorzitter een bijzondere plaats innam konden we in verslagen van bestuursvergaderingen lezen:
24 Mai 1945 Widmung auf dem Grabe des verstorbenen Vorsitzender und eines Hochamt.
21 Juni 1945 Feierlich Hochamt mit
 3 Herrn für verstorbenen Vorsitzender.

Een aangrijpend verhaal lezen wij in de kroniek EEN EEUW M.G.V. St Cecilia, betreft WO 1:
“En vooral was het de groote wereldoorlog, die ook van onze vereeniging offers vergde. Een onzer trouwste en ijverigste leden, de heer Jos. Kloth uit Vaalserquartier, liet op het veld van eer bij de belegering van Luik zijn leven voor zijn vaderland. Niet minder dan 18 leden werden onder de wapenen geroepen, terwijl 12 leden door den dood aan onze vereeniging ontrukt werden “.
 Zulke gebeurtenissen moeten toch wel een diep spoor in het verenigingsleven nagelaten hebben.

Vele uitstekende dirigenten (tot heden 16) wisten de muzikale ”Ceciliaboog” te spannen. Artistieke leiders met een enorme staat van dienst waren de heren H. Beckers 33 jaar, P. Bosten 44 jaar en Mathieu Prange 18 jaar dirigent.

Trots mogen het koor en de rechtgeaarde Vaalsenaar zijn op dirigent Mathias Prange. De in Vaals in 1922 geboren musicus werd in 1947 dirigent van het koor. Een begaafd dirigent, tevens een excellent organist en componist. Tot 1965 was veelzijdig musicus Prange muzikale leider van het koor.

Uit de gelederen van het koor wist John Bröcheler de weg te vinden naar de wereld van de opera.

Als bariton heeft deze Ceciliaan op overtuigende wijze een bijzondere carrière opgebouwd en menig wereldpodium betreden.

Ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan in 1962 verleende Hare Majesteit Koningin Juliana het koor het predicaat “Koninklijk”.


Een bijzondere gebeurtenis was de onthulling van een nieuw vaandel in november 2009. Het nieuwe vaandel, inmiddels het 4e, werd tijdens een feestelijke Eucharistieviering in de St. Pauluskerk door Pastoor Broekhoven gezegend.

Jaarlijks mag het traditionele kerstconcert in de parochiekerk te Vaals niet ontbreken.


Hoogtepunten in de historie van het koor zijn het op Eerste Kerstdag 1975 door de KRO uitgezonden televisie kerstconcert, in 1993 het Mercadante-Donizetti concert in de St. Jozekerk te Vaals o.l.v. Bart Kockelkoren, het medewerking verlenen aan de film “Wied es de windj” een filmportret over John Bröcheler, het prestigieuze Clermoretti-concert en recentelijk in 2015 de uitvoering van het Requiem van Verdi in samenwerking met de Heerlense Oratorium Vereniging in de schouwburg van Heerlen onder de bezielende leiding van de huidige dirigent Emmanuël Pleijers.

In 2002 zong het koor tijdens de Karlspreis Verleihung te Aken. Deze gebeurtenis stond in het teken van de invoering van de euro en de prijs werd uitgereikt aan de president van de ECB de heer Dr. Wim Duisenberg in aanwezigheid van Hare Majesteit Koningin Beatrix der Nederlanden.

Buiten de vele radio-optredens voor de omroepen KRO, ROZ en WDR realiseerde het koor verschillende Lp’s namelijk: ”Stemmen van Neerlands Top”, “Limburg mijn heerlijk land”, “Stille Nacht”, “Kerstmis” en de CD “Limburg mijn heerlijk land”.


Cecilia was als zingende ambassadeur onderweg naar o.a. Parijs, Gent, Praag, Rome en recentelijk in 2016 naar Wenen.


Ook in de voorbije jaren zijn tradities zoals de processies te Vaals en Holset in stand gehouden. Reeds sinds 1895 wordt deelgenomen aan de “Grote Bronk” te Holset. Een jaar later in 1896 werd in Lemiers de eerste steen gelegd voor de St. Catharinakerk. Bij deze feestelijke gelegenheid nam de M.Z.V. St. Cecilia het vocale gedeelte voor haar rekening. In 1903 deed Eerwaarde Moeder Overste van het klooster Bloemendal een beroep op de welwillendheid van het koor om de jaarlijkse Sacramentsprocessie meer luister bij te zetten.


Uit de annalen blijkt dat tijdens het zilveren jubileum in 1862 het koor uit 29 actieve leden bestond. Anno 2017 heeft KMK Cecilia 1837 Vaals 63 leden ondanks de vergrijzing waar met name de mannenkoren mee worden geconfronteerd.


Zingen zit de Vaalsenaren in het bloed. Welke rasechte Vaalsenaar heeft niet ooit “de Heemet Schtadt“ gezongen? De nationale hymne van Vaals, geschreven door Johan Kunkels en door Leo Ketelaars op muziek gezet, kan haast niet ontbreken bij Vaalser festiviteiten.


De eigen geschiedenis van KMK Cecilia 1837 Vaals betekent een toegevoegde waarde voor de vereniging. Het roemrijke verleden koesteren we en is een drijfveer om door te gaan. Passie en motivatie zijn de invalshoeken voor het voortzetten van een uitzonderlijk initiatief, ingezet in het jaar 1837.

 Lees meer over 2017 hét Cecilia-jaar